Dag, dag.
'De laatste' titelt dit stukje. De laatste blog dan, voorlopig. Nu mens kan hollen en zelfs zichzelf voorbij hollen, maar het zou zonde zijn om te struikelen onderweg.
Er is goed nieuws hoor van opa. Via sms, mail en doorgestuurde foto's merk ik dat het goed gaat.
Deze week kwam opa's droom zelfs uit. Hij verlangde al een massa tijd ernaar om echt iets te kunnen eten. Het gesmokkelde ijsje werd daarom al dankbaar gesmuld. Maar de afgelopen week zijn ze bezig geweest met het oefenen in slikken, dankzij de goeie zorgen van een logopediste.
En daardoor kwamen ze er in de afgelopen dagen ook toe om echt iets te eten. Een puree patatjes, wat zacht gemalen groenten en idem zacht vlees. Maar dus wel echt eten. Dat moet een zaligheid zijn geweest.
Wat meer is, opa kon zelf ook eten kreeg ik te horen. Dat wil zeggen dat hij zijn armen en handen voldoende kan bewegen om dat te doen. Dat is een straffe vooruitgang.
Ik merk ook dat veel vrienden langs kwamen de afgelopen tijd. Daar in het UZ is opa er in elk geval in geslaagd om mensen samen te brengen. Op een of andere manier zorgt het gebeuren ervoor dat mensen de contacten koesteren.
Bezoek zal nog lang kunnen, vermoed ik.
We graag eens langs wil komen, zal misschien niet meer in dezelfde week naar Gent gaan, omdat we op zondag een soortement planning maken. Maar met plezier kiezen we een goed moment uit.
Op het intensieve blijven de bezoekuren van 15u tot 16u en in de namiddag is het het meest handig om met de trein tot daar te geraken. 's Avonds begint het bezoekuur van 20u en duurt tot 21u.
Op de longafdeling zullen de bezoekuren wel wat ruimer zijn en tijdens de revalidatie liggen de uren ongetwijfeld nog anders.
In elk geval zeer welkom, opa apprecieert het enorm om bekende gezichten te zien.
In deze laatste wil ik tot slot nog eens promo maken voor een prachtig event op 22/12 :
Comedy for Triple Eleven. We sluiten het jubileum jaar van 11.11.11 heel ferm af in de schouwburg met Bert Kruismans (slimste mensen en zelf 50 jaar oud), Kamal Karmach (bijna slimste mens en rijzende ster) en de Nonsens Alliantie (impro-comedy).
Je doet er ons een groot plezier mee om gewoon af te komen en/of mee vrienden aan te steken om mee te genieten. Opbrengst gaat trouwens naar duurzame doelen van 11.11.11.
Kaarten via Uit in Kortrijk :
https://uitinkortrijk.ticketmatic.com/addevent.php?a=12wwfNSsN-0&e=BNr8cAgqPXI&s=80cswBbInpo&l=nl
of af te halen in De Vreemde Eend (wijngaardstraat 24) of de wereldwinkel of op eenvoudig verzoek brengen we ze ook wel.
Alle info :
http://www.111111kortrijk.com/comedy-for-triple-eleven.html
Beste groeten en tot ergens onderweg
Annemie

Ok, het regent dat een mens er druilerig zou van worden en ik heb nog een lijst Todo liggen die helaas niet wegloopt. Toch neem ik eerst even deze blog onder handen. Los van het feit dat er seffens een groepje Femma dames komen genieten van zoet en warmte in 'Het Nest' boven de winkel, is er nog moois neer te pennen.
Opa mocht deze week een paar seconden op zijn voeten staan, maar het zal uiteraard nog een tijd duren voor hij de kamer uit- en de wereld inwandelt. Daarnaast ademt hij volgens een strak trainingsschema meer en meer zelf. Ze spreken echt over de toekomst in het UZ en daar mag een mens dagelijks dankbaar om zijn. Nog een paar weken intensieve en dan zou er verhuisd worden naar de longafdeling. Het mooie daaraan zou zijn dat er langere bezoekuren zijn.
We mogen dus blij zijn, ware het niet dat alles soms zo verwarrend is. Ik hoor van mensen die al naar het UZ gingen dat het bezoek toch wel aangrijpend was.  Ik begrijp dat. Als je het beeld van mijn vader voor ogen houdt van pakweg deze zomer, moet het verschil gigantisch zijn. 
Wij komen een drietal maand geleden uit een ziekenhuis bezoek die we niet langer dan een kwartier aankonden. En in die tijd moesten we al vaker naar buiten kijken om onszelf enigszins in de plooi te houden.
Dat er nu nog her en der draden hangen, laat ik in elk geval aan me voorbij gaan. In alle eerlijkheid, van sommige draden weet ik geeneens waarvoor ze werkelijk dienen. De afgelopen weken waren we zo intens bezig met verhalen aan te vullen dat er voor de rest geen ruimte bleef.
De gaten van voor het ongeluk moesten nodig gestopt worden en ook het verhaal van erna mocht zijn plaats krijgen. Tegelijk babbelden we samen over de toekomst. Als je daarbij optelt dat we het grootste deel van de tijd al liplezen hebben getracht te communiceren, dan is het meteen ook duidelijk dat we wat minder tijd overhielden om alle monitors in de gaten te houden of er ons zorgen om te maken.
Het feit is ook dat we uit een situatie komen waar er geen hoop was, of heel weinig en dat we nu stap voor stap onze vader zien terug komen. We zien het aan de rake opmerkingen die worden gemaakt, de bezorgdheid om de politieke situatie in de USA, de kluchten die tussendoor verteld worden, de plagerijen en de knipogen naar de kleinkinderen. Opa zei laatst nog : 'dat is toch wel ne malheur dat ik tegenkwam'. En daarmee was het geheel samengevat
Voor ons zijn de bezoeken dus zowel grappig als emotioneel(bij elke luchtzoen), bij het begin ook frustrerend als we mekaar niet begrepen, maar we waren steeds blij omdat hij er nog is.
Verwarrend dus.
Voor iedereen die graag eens op bezoek wil komen, opa is intussen een pak afgevallen en ziet er daardoor een beetje ouder uit (denk ik) hij draagt zijn haar coupe UZ en dat is dus de coupe van in augustus plus 5 cm (golvend achteruit gekamd). Zijn baard is gereduceerd tot een sikje en we hebben daar intussen vriendschap mee gesloten.
Als het een troost mag wezen, voor ons allemaal is het hele gebeuren ook intens door de wisselende emoties. Ik ben allang blij dat ik Tinkelbel niet ben, want die heeft maar plaats voor één emotie tegelijk.
En kleinste kleinkind heeft ook gelijk als hij vindt dat opa al lang genoeg in het ziekenhuis bleef.
De afspraak met opa is, dat hij alleszins tegen het vormsel van de twee jongste kleindochters erbij is. Dat moet haalbaar zijn op de een of andere manier.

Hopen en koesteren is de titel van deze verzameling blogs, maar misschien is koesteren alleen al genoeg. Uiteindelijk dachten we de afgelopen dagen ook aan al diegenen die we moesten loslaten, wiens voetstappen nog steeds zichtbaar zijn om dus te kunnen koesteren. Bewogen dagen, voor iedereen.
Ik merk dat zelfs als iemand er wel nog is, we dan ook moeten missen. Er zijn zoveel dingen die wegvallen of niet meer vanzelfsprekend zijn. Het blijft een uitdaging om gewoon het moment nu vast te houden en daar het beste in zien. Dat is  soms gemakkelijk als het voor opa ineens vlotter begint te lukken met babbelen via het ABC bord, of als liplezen alsmaar beter begint te gaan.
Het werd al helemaal intens toen ik vorige week mijn vader ineens kon horen fluisteren. Na die elf weken kunnen zeggen : 'Ik ben blij dat ik  je eindelijk eens hoor,' doet een mens iets.
Het antwoord: 'ik ben ook blij', zorgde voor de nodige ontroering.
Andersom, toen ik mijn hand boven die van mijn vader legde om zo te trachten zijn vingers naar binnen te duwen om een vuist te maken, gaf dat evenveel ontroering. Ik probeer er niet aan te denken dat die handen nog zo vaak en met zoveel genegenheid broodjes hebben gekneed, maar die gedachte borrelt toch boven. Empathie is ook een vies beest.
Dus we mogen koesteren en het is best moeilijk om te trachten niets meer te verwachten, want als we dat doen, krijgen we toch de spiegel voorgehouden. Het blijft dus balanceren tussen dankbaar zijn om wat er wel is en eigen emoties een plek geven zonder daarbij verbitterd te raken.
Het blijft ook puzzelen met de tijd en hopen dat we tussendoor niet over onze eigen voeten vallen. Ik heb alvast stevige warme stappers gekocht, misschien helpt dat wel.

Deze week zag ik Kamal voorbijkomen en was ik in Marke samen met 300 anderen aanwezig bij Ish en beiden hebben een link met Opa. Ish deed me nadenken en Kamal maakte me triest.
Niet dat Kamal een trieste mens is, wel integendeel. Ik zou het liefst naar hem gaan kijken en juist daar wringt de schoen.
Voor de vakantie was ik namelijk nog iets meer bezig met 11.11.11 dan nu. We vieren de 50° jubilee ook in Kortrijk, met een sterk optreden. De schouwburg werd georganiseerd voor Bert Kruismans, Kamal Karmach en de Nonsens Alliantie. Ze komen op 22/12. (hupla zet die datum alvast in de agenda) Die dag wordt opa 71 jaar dus het leek ons een mooi verjaardagscadeau. In de plaats daarvan zullen we opa’s verjaardag god weet waar kunnen vieren, maar met zekerheid niet in de schouwburg. God kan heel veel en het doorzettingsvermogen van een Dufromont zal misschien ook legendarisch worden, maar alles zal zijn tijd nodig hebben.
Ik beloofde mezelf om op een ander moment naar Kamal te gaan kijken.
En ik mag intussen absoluut promo voeren voor ‘Triple Eleven.’ Het zou me gigantisch plezier doen als jullie massaal afkomen op 22/12, want het wordt echt leuk. De kaarten voor dat ferme optreden mogen de deur uitvliegen zodat het een straf jubilee feest wordt.
Spreek af met vrienden en familie, voor een heel gezellige avond.  
>>>   http://www.111111kortrijk.com/comedy-for-triple-eleven.html
 
Maandag zag ik Ish in het O.C. van Marke. Hij was met zijn vader naar zijn geboorteland gereisd en vond dat hij zo zijn vader op een ander manier leerde kennen.
Ook wij leren opa op nog een andere manier kennen en leren ook elkaar beter aanvoelen. Maar mocht ik mogen kiezen, dan zou ik toch liever samen met opa vb. naar NY gaan. Gelukkig hebben we in de afgelopen jaren het voor elkaar kregen om af en toe op stap te gaan samen. Dochter werd laatst nog gegidst in Brussel, een bijzonder moment.
 
Vanuit het UZ bereiken ons intussen berichten die afwisselend goed en slecht zijn. Die variatie is niet simpel om mee om te gaan.
Pas op, variatie is het leven is werkelijk boeiend, maar niet als het gaat om iemands gezondheid.
Een voorbeeldje, dinsdag kregen we telefoon van de sociale dienst om al ne keer af te spreken over de plek waar opa zal gerevalideerd worden. Een leuke gedachte leek het me, want dan is het ergste achter de rug. Tegen de avond kwam er dan weer telefoon dat er opnieuw een ontsteking in de buik gevonden werd die ze moeten aanpakken met een hele batterij aan antibiotica.
Zaterdag waren opa’s armen en vingers nog giga gezwollen omdat bepaalde vochtafdrijvers niet sterk genoeg werken. Tegen de maandag zag alles er normaal uit met de aangepaste medicatie. Maar door de nieuwe antibiotica kuur kunnen ze de extra vochtafdrijvers niet geven en zijn de armen weeral gezwollen.
Liters medicatie (deze keer niet overdreven) zijn er intussen al door opa’s lijf gelopen, om ontsteking te weren, om vocht af te drijven, de hartslag op peil te houden, de bloeddruk te regelen en om het moraal op peil te houden…..
Al die medicatie beïnvloedt ook de mentale gezondheid en ook dat bemoeilijkt gesprek. We kunnen wel een beetje communiceren intussen, maar dat verloopt zo hobbelig als maar zijn kan. Spreken lukt nog steeds niet, praten zonder klank wel. Sommige woorden herkennen we gelukkig meteen terwijl andere zinnen echt tijd vragen om begrepen te worden. Het lijkt een kwis elke keer om binnen de ons toegemeten uur zoveel mogelijk te begrijpen van wat opa vraagt. En we gebruiken daarbij alle tools die mogelijk zijn.
We merkten ook dat opa nog een stuk uit het verleden moet zien te verwerken terwijl hij ook denkt aan de toekomst. Aan de psychologe vroeg hij ‘zal ik nog ooit kunnen lopen?’ Daar kon de psychologe geen antwoord op geven en de artsen naar waarheid ook niet.
Er is in elk geval wel al een eerste overleg naar revalidatie die blijkbaar in Oostende of Oostduinkerke zal doorgaan. Het is een goeie gedachte dat van zodra er gerevalideerd wordt, al een zwaar hoofdstuk voorbij is.

Af en toe kom de vraag ‘hoe gaat het met je vader?’ Maar die vraag valt niet zo eenvoudig te beantwoorden.
Dat merk je ook aan hoe we aan de telefoon reageren. Vorige week werd er nog gezegd: ‘Misschien gaan ze maandag tijdens de operatie zijn buik al een beetje sluiten, of misschien ook niet of en misschien opereren ze hem in de voormiddag, of misschien ook niet.’
Die misschien geeft tot hiertoe nog het meest volledige verhaal. We kunnen er luchtig over doen en zeggen : we zien wel. Maar natuurlijk voelen we het niet zo luchtig. Want een operatie meer of minder doet toch iets met een mens. Afgelopen maandag werd opa’s buik wel dichtgemaakt.
Deze week ontdekten we ook dat opa al een maand in Gent ligt. Soms zit hij ook, al gaat dat niet echt van harte. Bij het zetelzitten hoeft niets knus verbeeld te worden. Het gaat dan om een soort smaller bed dat helemaal gevouwen wordt als een zetel en waarbij ook een lessenaar hoort.
Er zijn wel een aantal zekerheden, opa wil graag naar huis, of vroeg toch wanneer dat kon. Een stukje thuis naar het uz brengen lukt misschien nog net. Er is ook de zekerheid dat opa wel supergoed verzorgd wordt. Verpleegsters Patsy en Vicky leggen echt hun hart in de verzorging. Dat is heel wat anders dan de beelden die me vanuit de andere kant van de wereld bereiken.  
We mogen ook dankbaar zijn, echt. Want wat gebeurt er allemaal niet rondom ons. Er zijn zoveel mensen om dank je wel tegen te zeggen.
Schoonmoeder die alles in de strijd gooit om onze wasmanden die elke week weer overstromen, toch netjes in te dammen. Dank je wel.
Schoonouders van de zussen die werkelijk slashies worden door taxidiensten voor de kleinkinderen te combineren met thuiswacht en soms ook oma mee aan de tafel vragen. Dank je wel.
De broodbakker, degene die papieren helpt in orde brengen, diegenen die een kaartje sturen of een knuffel op overschot hebben, diegenen die al eens meerijden met oma in de namiddag, omdat dat voor ons meestal niet lukt, iedereen die een hart onder de riem stuurt, bekommert is, dank je wel.
Intussen gaan de middelste kleinkinderen ook al eens bij opa op bezoek, ze hebben mekaar al een hele tijd niet meer gezien. Ze krijgen een knipoog van opa en een glimlach toe. Als het nog eens past, dan maak ik een filmke van de kleinste van de kleinste die op zondagavond zo leuk op de houten xylofoon musiceert, er nog rustig mooi bij zingt en zich na een tijdje afvraagt waarom wij allemaal stil worden.
We proberen intussen opa zo goed mogelijk te begrijpen. Vragenlijsten, abc borden komen er aan te pas en opa doet verwoede pogingen om met zijn mond van alles te zeggen, zonder geluid weliswaar. Het is  soms frustrerend als we de lippen dan niet kunnen lezen, zeker voor opa omdat hij gevangen zit in zijn eigen lichaam. Maar evengoed zijn er dan ineens woorden die we wel begrijpen. Stap voor stap komen we tot communicatie. Er is intussen een ziekenhuistablet gereserveerd, nog niet om meteen te gebruiken, maar misschien wel binnenkort.
Bij dit alles blijft het moeilijk om te antwoorden op de vraag ‘hoe gaat het nu echt?’ Feit is dat er niet alleen een lange weg voor ons ligt, maar ook dat er een heleboel zijwegjes zijn die al dan niet moeten genomen worden. Opa ademt nog steeds niet goed, de artsen hadden het anders verwacht. Hij is ook nog zeer zwak algemeen al krijgt hij nu opnieuw sondevoeding om zijn spijsvertering weer op gang te brengen na de operatie van gal en darmen.
Een mens blijft toch heel klein in het leven, misschien en misschien ook niet. 

Uiteenlopende emoties liggen zo dicht bij elkaar, ik had nooit geweten dat dat kon.
​Eind vorige week kroop opa Noël nog maar eens door het oog van een naald. Door de bijkomende ontstekingen die men had gevonden moest hij weer een stap achteruit zetten. We wisten ons ook geen blijf met onszelf, logisch denk ik dan. Maar we voelen met z'n allen hoe zoveel mensen ons verder dragen.
​En geloof me als ik schrijf dat ik echt wel besef dat zovelen bezorgd zijn maar dat het niet altijd mogelijk is om dat te tonen. Ik heb zelf ook te vaak te weinig gevraagd aan anderen 'hoe gaat het met je?' Dat is een goed voornemen voor mezelf vanaf nu.
​
​Vandaag ging mijn moeder naar het UZ. Deze morgen hadden ze de buikholte nog eens volledig bekeken en geen nieuwe ontsteking meer gezien. Oef! Ze konden alles nog eens goed verzorgen en zelfs de opening al een beetje sluiten. Oef! Opa was vlak na de middag al weer op de kamer, wat betekent dat de operatie niet zolang had geduurd als die eerste keer. Oef, ook een goed teken. En bovendien was hij redelijk alert bij het bezoek, al kruipt de vermoeidheid van een operatie natuurlijk in de ziekenhuisplunje. Het bijzondere nieuws was bovendien dat de nieren weer functioneerden, dat de medicatie voor de nieren volledig was afgebouwd. En ook dat de katheter in de hals, die nodig was voor de dialyse, verwijderd werd. Oef, oef, oef!
​Ik weet het, voorzichtig positief zijn is waarschijnlijk veiliger, er zou nu niets meer mogen misgaan. Maar  intussen kan ik niet anders dan blij zijn om die berichten. Als iemand me op dat moment vraagt hoe het gaat, dan klink ik ook echt blij. Een mens zou voor minder.
​Natuurlijk is er nog een gigantische weg te gaan. De buikholte moet nog verder gecontroleerd worden. Opa moet nog leren zelf ademen en vooral rustiger worden is nodig. Alleen zo raakt hij van de beademing af.
​Dan is de weg natuurlijk nog lang  voor hij terug erbij kan zijn bij vb een activiteit van 11.11.11. De revalidatie zal nog intens worden. Voordeel is wel dat hij tegen die tijd eens ander bezoek zal kunnen krijgen dan de Dufromont clan.
​Niet alleen de 11ers dromen van terug samenzitten rond de tafel. Ook de kleinkinderen dromen van knuffels van opa. Daarmee mogen al onze kerstpakjes gevuld worden.

We zijn net terug uit het UZ. Het tijdstip van de dag dat het meest intens, meest gevoelig en meest slopend is. Maar het is wat het is.
Zeven weken zijn er voorbijgegaan intussen, iets meer zelfs. En gelukkig heeft opa daar het grootste stuk niet bewust van meegemaakt.
Deze week was zijn toestand nog kritiek tot vrijdagmiddag. Als we voor die tijd telefoon kregen van het UZ zou dat geen goed nieuws zijn. We hoopten dus op geen gerinkel uit Gent en voor het gemak hoopten we op helemaal geen telefoon, want telkens ik een rinkel hoorde, sprongen een aantal haren extra op grijs.
Vrijdag namiddag kwam dan het verlossend bericht van Middelste zus. Opa was wakker en stabiel. Ook met die boodschap wist ik me eerst geen raad. Wakker ! Goed zeg.
De dialyse werd afgebouwd, de pijnmedicatie was nog wel fel nodig. Ze hadden na dinsdag nog een stuk van de dikke darm weggenomen. Komende maandag bekijken ze alles nog eens om verder alle ontsteking uit de buikholte weg te krijgen. Het wordt blijkbaar nog gedaan om een wonde open te laten om de evolutie te kunnen volgen. Ik probeer daar vooral zo weinig mogelijk aan te denken hoe het er allemaal uitziet, het is me te onwerkelijk.
Opa is dus stabiel maar moet nog de hele stap achteruit weer vooruit zetten. We zijn heel voorzichtig met positief nieuws, alles is zo broos. Het kan nog twee weken duren eer de ontsteking helemaal opgelost is en dan pas kan er terug aandacht gaan naar zelf ademen en revalidatie.
Eigenlijk is het belangrijkste nu dat opa zelf er de moed in houdt, want hij jaagt zich ongelofelijk op en is emotioneel en dus slaapt hij heel weinig. Vandaag vroeg de verpleegster of opa normaal iets neemt om in te slapen. De hint 'een glas wijn' wou ze wel eens voorleggen aan de anderen, maar zal waarschijnlijk nog niet passen nu. (zijn maag wordt leeggepompt en zo, hij krijgt voeding via bloed).
​Positief is wel dat opa oefent in praten al lippen en wij oefenen ons in liplezen, zodat we toch een aantal woorden kunnen begrijpen.
Wij oefenen ons ook in ‘vadertroosten’. Echt een vak apart. 1000 keer hebben we met z'n allen al gezegd dat alles goed komt, dat ze goed voor hem zorgen, dat hij goed bezig is met genezen, dat het nog een tijdje duurt maar dat op een dag het ergste zal voorbij zijn. Die boodschap geven we in alle mogelijke variaties. Ook al geloof ik het niet altijd helemaal, toch zeg ik het luidop. Omdat het hoop geeft.
Ik glimlach en mijn vader glimlacht terug. Het mooiste van een bezoek, die glimlach.
Liefs
​Annemie​